Nawet w okresie swojej największej świetności Palestyna nie była wielkim krajem. Jej powierzchnia nie przekraczała 25 tys. kilometrów kwadratowych, czyli można by ją porównać do Belgii lub Sycylii. W wymiarze północ-południe ojczyzna Jezusa rozciągała się na długości około 235 kilometrów. Dla porównania, w przypadku współczesnej Polski jest to 649 kilometrów. Oznacza to, że odległości były nieznaczne. Wystarczyły dwa dni, żeby dojść z Nazaretu do Jerozolimy. Biorąc pod uwagę fakt, że Betlejem leży niedaleko stolicy, podróż Józefa i Marii nie trwała tygodniami. W momencie przyjścia Jezusa na świat Palestyna liczyła około 2,5 mln mieszkańców.

#2. Pójdźmy wszyscy do… jaskini. I na pewno nie w grudniu.

Popularne wyobrażenie o narodzinach Jezusa w stajence jest błędne. Ewangelia według św. Łukasza mówi o tym, jak Maria położyła niemowlę w żłobie, jednak zwierząt nie trzymano w osobnych stajenkach, a w grotach, do których przylegały domostwa. Ta sama Ewangelia przedstawia objawienie się anioła pasterzom przebywającym ze swym stadem na polu. Owce zapędzano do owczarni na okres zimy dopiero w połowie listopada, co oznacza, że Jezus z całą pewnością nie urodził się w grudniu. To dlaczego chrześcijaństwo obchodzi Boże Narodzenie zimą, to już zupełnie inna historia…

#3. Grzeszni przodkowie Jezusa

Ewangelia według św. Mateusza w rodowodzie Jezusa wymienia między innymi kobietę o imieniu Rachab. Jej postać opisana jest w Księdze Jozuego. Była to prostytutka, która pomogła Izraelitom w zdobyciu Jerycha. Za swoją pomoc otrzymała możliwość uratowania się z rzezi, jaką urządzili mieszkańcom tego miasta Izraelici.
Kolejnym, nie do końca czystym zawodnikiem w rodowodzie Jezusa jest sam król Dawid. Uwiódł on Batszebę, żonę swojego najdzielniejszego wojownika, a kiedy zaszła w ciążę, doprowadził do jego śmierci. Za ten haniebny czyn Jahwe odebrał życie ich pierwszemu dziecku.
Warto też wspomnieć o Galilei, krainie, w której wychował się Jezus. W oczach współczesnych mu surowych rabbich mieszkańcy tej ziemi byli zbyt lekkomyślni i mało skrupulatni w przestrzeganiu wielu nakazów świętego prawa, co powodowało, że uważano ich za prostaków oraz odnoszono się do nich z pogardą.

#4. Wielojęzyczność Palestyny

W czasach Chrystusa powszechnie używanym językiem nie był hebrajski, ale aramejski - język, którym mówiły liczne i ruchliwe plemiona przemieszczające się na terenie Palestyny. Był on znacznie bardziej rozwinięty od hebrajskiego i lepiej nadawał się do wyrażania myśli. Jak zwykle bywa z językami, miał on swoje dialekty. Galilejczycy najprawdopodobniej mówili z akcentem i właśnie to wydało apostoła Piotra, gdy siedział na podwórzu pałacu arcykapłana: „Ty też jesteś z nich; wszak zdradza cię i twoja mowa”.

Hebrajskiego używano podobnie jak łaciny w średniowiecznym kościele - był to język modlitwy, również nauczano po hebrajsku. Jezus znał go, bo jak wiemy z relacji Ewangelii, zdarzało mu się nauczać w synagodze.

Oprócz hebrajskiego i aramejskiego używano też greki pełniącej rolę języka międzynarodowego. Bardzo możliwe, że Jezus znał grekę. Mogą o tym świadczyć relacje o jego rozmowie z setnikiem i Piłatem. Ewangeliści nie wspominają o tłumaczu pośredniczącym w przesłuchaniu, a wątpliwe jest, by rzymski namiestnik potrafił porozumiewać się w języku prostych Żydów.

#5. Znienawidzeni Samarytanie i podrzędne kobiety

Żydzi uważali Samarię za kraj upadłej moralności, herezji i bluźnierstwa. O ile przy spotkaniu sąsiada można było go pozdrowić, to napotkanego Samarytanina nierzadko zwyzywano od najgorszych. Wzajemna niechęć obu ludów była zjawiskiem powszechnym. Właśnie w tym kontekście należy rozpatrywać przypowieść o miłosiernym Samarytaninie. Widok Jezusa rozmawiającego z Samarytanką zaszokował jego uczniów nie tylko dlatego, że takich kontaktów unikano, ale także dlatego, że w ówczesnych realiach publiczna rozmowa Izraelity z kobietą była uważana za wielką nieprzyzwoitość. Nie jadały one z mężczyznami, a na ulicach i w świątyni trzymały się na uboczu. Pewna sentencja rabiniczna głosiła, że mężczyzna powinien być wdzięczny Bogu za stworzenie go mężczyzną, a nie kobietą.

#6. Belką po oczach

Słowa o dostrzeganiu drzazgi w oku innego człowieka przy jednoczesnym niezauważaniu belki we własnym jest jedną z najchętniej cytowanych i powtarzanych nauk z Nowego Testamentu. Warto jednak omówić pewną ciekawostkę z nią związaną. W tamtych czasach cieśla był bardzo popularną postacią na niezwykle ciasnych uliczkach izraelskich miast. Transport belek w tych warunkach nie należał do prostych i żydowskim prawom znane są przypadki procesów o odszkodowanie za szkody wyrządzone przechodniom podczas zderzenia z materiałem niesionym przez cieślę. Jezus dość ironicznie zwrócił uwagę hipokrytom, by pilnowali własnego interesu, bo mogą źle skończyć.

#7. Choroba karą za grzechy

W czasach Chrystusa wszystkie choroby uważano za karę za grzechy, a trąd był w opinii Żydów najbardziej wymownym dowodem grzechu ludzkości. Co więcej, grzech nie musiał być popełniany przez samego zainteresowanego. Zgrzeszyć mógł ktoś z jego rodziny lub przodków. W tym należy upatrywać często spotykaną na kartach Ewangelii sytuację, w której Jezus przy uzdrawianiu chorego jednocześnie odpuszcza mu grzechy.

#8. Pocałunek Judasza

Na wszystkich obrazach i we wszystkich filmach o Jezusie widzimy Judasza całującego go w policzek. Tak naprawdę Judasz pocałował swojego nauczyciela tak, jak należało całować rabbich, czyli w rękę.

Źródła:
H. Daniel-Rops, Życie codzienne w Palestynie w czasach Chrystusa
Biblia Warszawska
1, 2